Goirle

We zijn op de voedselbank en kijken naar een stapel dozen, dozen met een naam en een datum erop. Het zijn pakketten bedoeld voor kinderen in Nederland die binnenkort jarig zijn. De ouders van deze kinderen hebben geen geld, zelfs geen geld om een cadeautje te kopen of om hun kinderen te laten trakteren op school. Zo erg kan armoede zijn, er zijn kinderen in Nederland die nooit jarig zijn.

Voor deze kinderen is er het 'Jarige Job Pakket' een doos met een klein cadeautje erin en snoepgoed om te trakteren op school net zoals andere kinderen dat ook doen als ze jarig zijn. Oh ja, er zit ook nog een slinger in de doos want als een kind jarig is dan hoort het feest te zijn.

Ik kijk naar de stapels dozen en voel de liefde waarmee vrijwilligers de 'Jarige Job Pakketten' hebben ingepakt om kinderen uit arme gezinnen een beetje jarig te laten zijn, maar ik voel ook boosheid over een premier die hard en kil zegt "Armoede bestaat niet in Nederland".Hoe durft hij.

Op 20 januari jl. brachten onze raadsleden Deborah Eikelenboom en Arno de Laat een bezoek aan de Tilburgse Voedselbank, een bezoek met gemengde gevoelens want het is erg dat er voedselbanken nodig zijn. Heel lang bestonden er geen voedselbanken in ons land en spraken we schande van de gaarkeukens in Amerika, nu komen onze 'gaarkeukens' als paddenstoelen uit de grond. Het zijn de gevolgen van neoliberaal beleid waarbij de overheid zich terugtrekt van verantwoordelijkheden en inherent aan het kapitalistische systeem is de enorme 2-deling tussen arm en rijk, Nederland is een rijk land maar wel met 1 miljoen mensen op de armoedegrens.

Om klokslag 11 uur komen we aan bij de Tilburgse Voedselbank, dan al staan er mensen voor de deur terwijl het uitdelen van voedselpakketten pas om 12.30u begint. Even later zitten we aan tafel met directeur Toon Erkelens, een aardige man met het hart op de goede plaats. Toon steekt meteen van wal en legt uit waarom er nu al mensen staan te wachten, er is genoeg voedsel voor iedereen maar voor veel mensen is dit het enige uitstapje dat ze nog hebben want mensen die arm zijn zitten niet op clubjes en gaan niet uit, hier leren ze nieuwe mensen kennen en praten ze met elkaar over hun problemen.

Het is goed dat de voedselbank nu in een vergeten hoekje van Tilburg zit, hier kunnen mensen anoniem zijn, vroeger zaten we in een school en stonden onze cliënten te veel in de kijker en was het voor buurtbewoners aapjes kijken, vertelt Erkelens.

In het begin bracht de voedselbank wel pakketten thuis bij oude of zieke mensen maar dat kostte veel tijd en zou nu met bijna 400 cliënten ondoenlijk zijn. Als mensen niet zelf naar de voedselbank kunnen komen moeten ze iemand anders inschakelen, dat brengt echter wel verkeerde verhalen in de wereld zoals het verhaal van mensen die dure merkkleding dragen, een dikke vette Mercedes hebben en dan toch een voedselpakket nodig zouden hebben. Maar bij de voedselbank kom je echt niet zomaar, dat gebeurt alleen via maatschappelijke instanties als blijkt dat het besteedbaar inkomen onder een normbedrag is.

Soms hebben mensen een puinhoop van hun leven gemaakt denk bijvoorbeeld aan verslavingsproblemen, soms zijn mensen niet bekend met regelingen en maken ze geen gebruik van hun rechten, maar het gebeurt ook dat mensen door pech achtervolgd worden en door ongelukkige samenloop van omstandigheden in moeilijkheden komen buiten hun schuld, zelfs werkende mensen kloppen aan omdat de vaste lasten alsmaar stijgen en hun inkomen stil blijft staan, zeker als ze al een laag inkomen hebben en er op een gegeven moment achterstallige betalingen zijn dan lopen de problemen snel op.

Wat het verhaal ook is mensen hebben op dat moment hulp nodig anders worden de problemen alleen maar groter en kunnen ook hun kinderen de dupe worden. Mensen die in armoede leven zijn ongezonder en hebben meer medische zorg nodig, hebben vaak ook psychische klachten waardoor ze minder functioneren en niet in staat zijn om te werken of zelf voor hun kinderen te zorgen en mensen die helemaal geen uitweg meer zien kunnen het criminele pad opgaan.

Na de koffie maken we een rondje door de voedselbank, bij de receptie krijgen we uitleg over het muntensysteem.

Cliënten stellen hier zelf hun pakket samen, zo wordt voorkomen dat spullen die ze toch niet gebruiken uiteindelijk in de vuilnisbak belanden, de kleur van hun munt bepaalt hoeveel ze van een product mogen nemen, dat heeft natuurlijk met de gezinsgrootte te maken.

Vervolgens schudden we de hand met de maatschappelijk werkster die elke vrijdag aanwezig is en met nieuwe cliënten kijkt wat de problemen precies zijn en hoe de problemen aangepakt kunnen worden want het mooiste is toch als mensen de voedselbank niet meer nodig hebben. "Mensen met een traan binnen zien komen en met een glimlach zien vertrekken, daar doen we het voor".

Toon Erkelens is trots op de organisatie die hij op poten heeft gezet. "Vroeger had ik elke krat wel 4 x in mijn handen, nu hebben we een perfect logistiek bedrijf, iedereen kent zijn taak, eigen vrachtwagens, koelcellen met thermometers, voorraadlijsten ....... we doen het goed". En inderdaad is de voedselbank uitgeroeid tot een professionele organisatie die wel afhankelijk blijft van vele vrijwilligers, sponsors en donateurs.

De Tilburgse Voedselbank is het distributiecentrum voor Brabant en Zeeland. Steeds meer kleinere gemeenten hebben hun eigen voedseldepot en dat zegt iets over hoe armoede zich als een soort virusziekte verspreidt, vroeger was het iets van achterstandswijken in grote steden maar die grens zijn we voorbij, ook achter de voordeur van mooie eengezinswoningen in randgemeenten neemt armoede toe, maar daar is de schaamte nog groter.

Terwijl we langs de voorraden lopen en een kijkje in de grote koelcellen mogen nemen, vertelt Toon ons dat de voedselbanken in het noorden van Nederland de vraag nauwelijks aankunnen, maar dat dankzij de food industrie in Brabant de voedselbanken hier de vraag wel goed aan kunnen, de verhalen van pakketten met alleen maar diepvriesfriet gaan hier niet op, het aanbod is gevarieerd. Toon verwacht een forse groei van het aantal mensen die naar de voedselbank zullen komen maar dan nog verwacht hij voldoende voedsel te hebben voor gevarieerde pakketten. Graag zou hij ook shampoo en tandpasta in de pakketten doen maar voor tandpasta is hij nog op zoek naar een bedrijf.

Ondertussen zijn vrijwilligers druk in de weer om bakken te vullen met groenten, rijst, vlees, brood en andere producten. De rij buiten groeit. Als de deuren open gaan mogen eerst de mensen in scootmobielen naar binnen om zonder gedrang hun boodschappentas te vullen, daarna volgt de grote massa. Mensen hebben geen haast, ze maken gezellig een praatje met elkaar, hier bij de voedselbank zijn ze op hun gemak. Sommige mensen hebben bewust plastic draagtassen van de AH meegenomen, zo zullen de buren denken dat ze boodschappen hebben gedaan bij de supermarkt, want de schaamte blijft.

Even later nemen de vrijwilligers plaats aan eenvoudige tafeltjes, als dank voor hun inzet krijgen ze op vrijdag altijd een lunch aangeboden en deze keer mogen wij ook aanschuiven. Na een broodje kaas en omelet nemen we afscheid van de Tilburgse Voedselbank en danken Toon Erkelens voor zijn bevlogen rondleiding.

De voedselbank mag trots zijn op de organisatie die ze hebben opgebouwd, veel mensen vinden er troost en hulp, de mensen die hun vrije tijd geven om anderen te helpen verdienen een dikke pluim, maar Nederland moet zich diep schamen dat het zo ver is gekomen. Het is mooi dat vrijwilligers zich met hart en ziel inzetten voor hun medemensen maar primair zou de overheid toch verantwoordelijk moeten zijn om mensen voldoende basis te geven voor een volwaardig bestaan ook op momenten dat het even tegen zit.

Een goed sociaal fundament geeft stabiliteit. Een maatschappij waar de kloof tussen arm en rijk minder groot is, is evenwichtig en sterk en maakt mensen gelukkiger dan een maatschappij die verdeeld is in winnaars en verliezers.

Ik complimenteer de voedselbank met het uitstekende werk dat zij doen maar ik pleit ook voor een sociale overheid die armoede bestrijdt in plaats van armoede te ontkennen.

Voor informatie over de Tilburgse Voedselbank www.tilburgsevoedselbank.nl.

Deborah Eikelenboom.